Brons, ds. J. - Licht en Schaduw (Aanbevolen!)

Ds. Brons publiceerde vorig jaar ”Brandend licht, dat in de dienst verteerde”, dat gaat over de 19e-eeuwse predikant Jacob Nentjes, misschien wel de bekendste predikant van Urk. Zijn nieuwste boek beschrijft de complete kerkgeschiedenis van het voormalige eiland. Het bestaat uit vijf delen.

Ds. Brons komt tot de conclusie dat er in Urk sprake is van een voor Nederland unieke situatie. Vrijwel alle kerken op het voormalige eiland baseren zich op de Heilige Schrift en de gereformeerde belijdenis. Toch is er ook sprake van een grote kerkelijke verdeeldheid. De predikant hoopt dat er in de toekomst sprake zal zijn van meer eenheid.

Op het kerkelijke leven in het verleden hebben volgens ds. Brons met name ds. Nentjes en ds. Du Marchie van Voorthuysen hun stempel gedrukt. Ds. Nentjes staat aan de wieg van de afscheiding in de negentiende eeuw, ds. Du Marchie van Voorthuysen aan het begin van afscheidingen na de Tweede Wereldoorlog. De eerste predikant beoordeelt hij positief, over de oud gereformeerde voorganger denkt hij genuanceerder. Naast twintig punten van waardering heeft ds. Brons evenzoveel punten van kritiek. Hij noemt onder meer theologische stellingnames waarmee hij het niet eens is, het omgaan met materiële zaken, het gevaar van lichtvaardig liefdeloos oordelen en het gehalte van het geestelijk leidinggeven.

In zijn appartement in Urk legt de christelijke gereformeerde emeritus predikant uit wat hij bedoelt. „Zowel ds. Nentjes als ds. Du Marchie van Voorthuysen wilde gehoorzaam zijn aan Schrift en belijdenis. Ze deden dat echter op een verschillende manier. Ds. Nentjes riep de Urkers in de 19e eeuw van het conventikel terug naar de kerk, waardoor de vrijheid van het gezelschap werd ingeperkt door een gestructureerd kerkelijk leven. Ds. Du Marchie van Voorthuysen bracht het kerkelijk leven terug tot het conventikel. Het kerkelijk leven was voor hem een gestructureerde vorm van het gezelschap.”